Epidemia w Krotoszynie, kilkaset osób objętych nadzorem epidemiologicznym

Sytuacja jest bardzo poważna i wiele osób obawia się o swoje zdrowie. Dla własnego bezpieczeństwa warto zachować środki ostrożności oraz przez najbliższy czas unikać spożywania jedzenia "na mieście". Jednym ze wspólnych mianowników, które łączą zarażone sposoby jest własnie spożywanie jedzenia w lokalach gastronomicznych na terenie Ostrowa. To pierwsze od wielu lat zarażenie żółtaczką typu A w naszym regionie.
17 osób zostało zarażonych a kilkaset osób objętych jest nadzorem epidemiologicznym czyli obserwacją osoby zakażonej lub podejrzanej o zakażenie bez ograniczenia jej swobody przemieszczenia się. Wykonywanie badań sanitarno-epidemiologicznych u tej osoby w celu wykrycia biologicznych czynników chorobotwórczych (bakterie, wirusy, pasożyty, grzyby i inne) lub potwierdzenie rozpoznania choroby zakaźnej. Nadzorem objęte są osoby, które miały kontakt z zakażonymi. 

Czym jest żółtaczka typu A?

Wirusowe zapalenie wątroby typu A jest dosyć szeroko rozpowszechnione na świecie, jednak rzadko spotykane w Polsce. Najszybciej wirus rozwija się w krajach, w których są bardzo złe warunki sanitarne, szczególnie w szkołach, domach dziecka czy przedszkolach. HAV przenoszone jest za pośrednictwem brudnych rąk czy zakażonej żywności. Największą epidemię wirusowego zapalania wątroby typu A odnotowuje się w krajach Ameryki Południowej, Azji Południo-Wschodniej czy Afryki. Dlaczego wirus rozprzestrzenia się w danym środowisku z taką łatwością? Wynika to z oporności na wiele czynników, np. związki fenolu czy alkoholu. HAV określane jest inaczej chorobą brudnych rak czy żółtaczką pokarmową.

Jak można się zarazić?

Do zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu A dochodzi najczęściej drogą pokarmową. Najczęściej do zakażenia dochodzi po spożyciu:
- skażonej wody - może to być nawet woda w formie kostek lodu, wcześniej skażona przez osoby, które wydalają wirusa HAV razem ze stolcem (wcześniej nie została poddana dezynfekcji);- skażonej żywności - mogą to być owoce i warzywa czy mięso, myte przed spożyciem w wodzie zanieczyszczonej fekaliami.

Rzadziej, ale również można zarazić się poprzez:

- bezpośredni kontakt z osobą zakażoną;
- zakażenia HAV na drodze stosunku seksualnego (głównie homoseksualni mężczyźni);
- kąpiel w zakażonej wodzie;
- przetaczanie osocza;
- wykonywanie tatuażu;
- poddanie się akupunkturze (igły).

Wciąż wiele osób może być zarażonych, a objawy wirusowego zapalenia pojawią się w najbliższym czasie.

Jakie są objawy?

Wirus wylęga się w organizmie od 15 do 50 dni (średnio ok. 30 dni). Po tym czasie pojawiają się objawy choroby, choć czasami zakażenie przechodzi się bezobjawowo. Dzieje się tak u 90 proc. dzieci do 5. roku życia. Osoby dorosłe chorują pełnoobjawowo, a symptomy choroby są nasilone (ryzyko ciężkiego przebiegu WZW A wzrasta wraz z wiekiem).

Tydzień przed pojawieniem się pełnej postaci choroby mogą wystąpić tzw. objawy zwiastunowe - grypopodobne i dyspeptyczne (nudności, biegunka). Następnie pojawia się najbardziej charakterystyczny i widoczny objaw choroby - żółtaczka (zżółknięcie skóry i twardówek oczu), której może towarzyszyć powiększenie wątroby. Dzieje się tak, ponieważ w organizmie zwiększa się poziom żółtego barwnika - bilirubiny. Żółtaczka znika po około miesiącu.

Ponadto pojawiają się:
- złe samopoczucie i osłabienie,
- gorączka,
- brak apetytu,
- nudności i wymioty,
- ból brzucha, mięśni i stawów,
- świąd skóry,
- ciemniejsze zabarwienie moczu i odbarwiony stolec.

Objawy ostre ustępują najczęściej po kilku dniach.

Można się zaszczepić.
Jedynym skutecznym sposobem zapobiegania WZW A jest szczepienie ochronne. Po kompletnym cyklu szczepienia w ciele powstają przeciwciała, które mogą chronić przed żółtaczką typu A nawet przez całe życie. Wymagane są dwie dawki szczepionki podane w schemacie 6 - 12 miesięcy. Warto wiedzieć, że zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych, szczepienie przeciwko WZW A jest zalecane:

- osobom wyjeżdżającym do krajów o wysokiej i pośredniej endemiczności zachorowań na WZW typu A;

- osobom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności, usuwaniu odpadów komunalnych i płynnych nieczystości oraz przy konserwacji urządzeń służących temu celowi;

- dzieciom w wieku przedszkolnym, szkolnym i młodzieży, które nie chorowały na WZW typu A;

Leczenie i powikłania

Choroba ustępuje samoistnie w ciągu maksymalnie 6 miesięcy. Nie ma leku, który przyspieszyłby eliminację wirusa z organizmu. Choremu zaleca się ograniczenie aktywności fizycznej, odpowiednią dietę i nawodnienie. W razie nasilonego świądu pacjentowi można podawać cholestyraminę.
Powikłania WZW A są groźne i mogą doprowadzić do śmierci. Należą do nich żółtaczka cholestatyczna, aplazja szpiku, ostra niedokrwistość hemolityczna czy nadostre zapalenie wątroby.Ponadto może dojść do nawrotów (w 10-20 proc. przypadków).Zakażenie HAV nie prowadzi do rozwoju przewlekłego zapalenia wątroby, marskości i pierwotnego raka wątroby. Wirus HAV nie wywołuje przewlekłego zapalenia wątroby.

Prócz unikania lokali gastronomicznych (przez najbliższy okres) warto przestrzegać podstawowych zasad by zminimalizować ryzyko zakażenia:

- przestrzegaj zasad higieny, także podczas przygotowywania posiłków;
- spożywaj potrawy po obróbce termicznej (gotowane, pieczone, smażone). Unikaj zwłaszcza niegotowanego mięsa oraz skorupiaków oraz kupowania żywności na ulicznych straganach;
- pij wyłącznie butelkowaną lub przegotowaną wodę.
- chroń jedzenie przed owadami.